JAK WYGLĄDA AUTYZM?
Objawy autyzmu widoczne są w relacjach z ludźmi, mowie i komunikacji oraz stereotypowych zachowaniach, zainteresowaniach i wzorcach aktywności. Występują zazwyczaj przed trzecim rokiem życia, ale diagnoza może być postawiona u dzieci, młodzieży lub u dorosłych.
Cechy i zachowania, które mogą wskazywać na spektrum autyzmu to m.in.:
- Trudności w nawiązywaniu relacji z rówieśnikami.
- Trudność w rozumieniu uczuć i myśli innych osób.
- Mniejsze dążenie do interakcji z ludźmi.
- Unikanie kontaktu wzrokowego.
- Opóźnienie rozwoju mowy.
- Nietypowy ton głosu np. monotonny pozbawiony melodyki (tzw. płaska prozodia).
- Branie słów dosłownie, nie rozumienie sarkazmu, żartów lub droczenia się.
- Nie używanie gestów np. gestu wskazywania lub machania na do widzenia u dzieci.
- Powtarzanie słów lub dźwięków (echolalia).
- Preferowanie niezmienności otoczenia i rutyny.
- Intensywne zainteresowanie wąską dziedziną wiedzy np. pociągi, dinozaury, liczby.
- Powtarzalne zachowania np. trzepotanie rękami.
- Problemy ze zrozumieniem uczuć innych osób lub mówieniem o własnych uczuciach .
- Denerwowanie się drobnymi zmianami.
- Opóźnione umiejętności językowe.
- Opóźnione umiejętności ruchowe.
- Opóźnione umiejętności poznawcze lub uczenia się.
- Zachowanie nadpobudliwe, impulsywne i/lub nieuważne.
- Padaczka lub zaburzenia napadowe.
- Wybiórczość pokarmowa.
- Problemy z zasypianiem.
- Problemy żołądkowo-jelitowe (np. zaparcia).
Ważne jest, aby pamiętać, że dzieci w spektrum autyzmu mogą nie mieć tych wszystkich lub nawet żadnego z zachowań wymienionych tutaj jako przykłady. Objawy autyzmu to przede wszystkim cechy i zachowania, które wynikają z posiadania autystycznego umysłu.
Jeśli dobrze znamy sposób myślenia i odbierania świata przez osoby w spektrum autyzmu, możemy lepiej rozumieć się z nimi na co dzień oraz lepiej im pomagać. Pamiętajmy, że często nie ma nic wyróżniającego w wyglądzie osób w spektrum. Mogą one zachowywać się, komunikować, wchodzić w interakcje i uczyć się lecz w sposób inny niż większość ludzi. Zdolności ich mogą natomiast znacznie odbiegać od norm uwidaczniając się poprzez zaawansowane umiejętności konwersacyjne, matematyczne, logiczne, pisarskie czy fotograficzne oraz każde, które są wynikiem ich pasji i zainteresowań. Mogą pracować i żyć bez wsparcia. Inne osoby ze spektrum autyzmu mogą natomiast komunikować się w sposób niewerbalny i potrzebować dużo pomocy w codziennym życiu. Nie ma jednego obrazu osoby autystycznej.
